INSANDA dogustan mulkiyet duygusu yoktur. Cocuk hosuna giden, ihtiyac duydugu seyi kendine m�l etmek ister. Olgunlasma sureci icerisinde kendisi ve diger insanlar arasinda sinir cizmeyi ogrenir. Bir cocukta para sosyallesme aracidir. 10 yasina gelen bir cocukta para biriktirme ve akillica kullanma aliskanligi kazandirilmalidir. Cocukluk donemlerinde parayi yonetmeyi ogrenmek ileri yaslarda insan para iliskisinde ve sorumluluk duygusu gelisiminde onemli rol oynar. "Param varsa ben varim" dusuncesi: Para'nin ben merkezci kullanimi gunumuz insaninda dogal kabul edilir olmustur. Para biriktirmek ve harcamakla doyum saglamak, parasal konularla oturup kalkmak maddeci keskinlikteki bugunun insaninin en buyuk zaafi olmustur. Para ile toplumsal statu kazanilmaya calisiliyor, pahali esyalar luks arabalar kartvizit gibi kullaniliyor. Para bazi insanlarda narsistik bir doyum aracidir. Insandaki sahibiyet ve mulkiyet duygularina para ile doyum bulmaya calisilir. Zevk alma araci olarak parayi kullanan insanlar bir turlu doruk doyuma ulasamazlar. Su unutulmamalidir ki, iki tur hirs doyum bulamaz. Para ve ilim hirsi. Kedinin kuyrugunu yakalamaya calismasi gibi gercek doyumu bir turlu yakalayamazsiniz. Para herseyi yapar diyen insanlar, gercekte para icin herseyi yapmayi goze alan insanlardir. Parayi insanlari avlamak icin yem olarak kullanirlar. Para bu tip insanlarda ustunluk ve hakimiyet kurma isteginin bir aracidir. Kaliteli bir hayat surmek icin para ve mal depolamak gerekli mi? Yasadigimiz dunya, duzen ve yasalar sistemidir. Belli seyler yaptigimizda belli sonuclar aliriz. Ne zaman bir seye ihtiyac duysak bir bosluk dogar. Bu bosluk ihtiyacin yerine getirilmesine yarar. Bu boslugu doldurmak icin para gerektigi kadar kullanilirsa mutluluga vesile olur. Bir yazar para icin evlilik yapmayi "avucumu acip gozunu yummak" seklinde tarif ediyordu. Genc bir adama bes milyon dolar miras kalsa cok sansli olarak dusunulur. Ama bu genc birkac sene sonra tum parasini harcar ve sonra alkolik olarak karsimiza cikarsa yanlisligin nerede oldugunu dusunmek gerekir. Sefil ve parasiz yasamak fazilet midir? "Zengin degilim ama bundan gurur duyuyorum" diyen insanlara rastlariz. Dunyev� zevklerin gunahk�rlik oldugunu dusunmek eski bir tuzaktir. Saadet asrinda yuce Peygamber daglarda, ormanda munzevi yasamak isteyen bir sahabeye "Ben dunyaya insanlarin boyle yasamasi icin gonderilmedim" demistir. Yine bu yuce Peygamber goze guzel gorunmuyor diye mezardaki tumsegi duzelttirmistir. Mevlana dunya icin, mal ve para icin, ne guzel soylemis "Elinizde olsun ama gonlunuzde olmasin." Bu dusunceler sade ve tutumlu hayatin gerekliligiyle inanan insanlar tarafindan yanlis anlasilmaktadir. Cimrilikle tutumluk arasindaki siniri iyi cizmek gerekir. Cimrilikte para sevgisi insanin gonlunde yatar ve kaybetme korkusu ile biriktirme ihtiyaci hisseder. Sonucta o insan daha cok kaybeder. Parasinin hayrini goremez. Cogunlukla sefil yasar. Tutumlu insan parasini akillica ve dikkatli harcamayi bilir. Para ne anlama geliyor? Bir gun bir dolmusta "Parayi sevmiyorum ama sinirlerime iyi geliyor" seklinde bir yazi okumustum. Insanda boyle tatli celiskilerin varligi paraya verilen anlamla ilgilidir. Parayi bir ideale ulasmak icin arac olarak gorenlerle parayi amac gibi gorenlerin farklarini iyi ayirdetmek gerekiyor. J.J. Rousseau "Eldeki para hurriyetin aletidir, pesi kovalanan para kolelik aletidir" diyor. Bacon "Para iyi bir usak ama kotu bir efendidir" demektedir. Butun bu dogrulara ragmen parayi amac yapan insanlar sahte insanlardir. Insanlarin sahte para yaptigi gibi para da cogu zaman sahte insanlar yapabilmektedir. Parayi biriktirebilmek ve harcayabilmekle iki zevk beraber tadilmaktadir. Namerde muhtac olmadan yasayabilmek izzet sahibi insanlar icin onemlidir. Basi dik dolasabilmek, aksam yattiginda ic huzuru ile yatabilmek parasiz olmakla degil parayi gonlumuze sokmamakla mumkun olur. Bir gun bir sultan hasta oluyor. Derdine sifa bulunmuyor. Bu sultan servetin gucune cok inanan bir sultanmis. Bir hekim ona sunu soyluyor "senin derdinin caresi dertsiz bir insanin gomlegini giymektir" diyor. Sultan her tarafa haberciler gonderiyor. Dertsiz insan bulunamiyor. Uzun zaman sonra bir garip buluyorlar. Bakiyorlar hic derdi tasasi yok. Gomlegini istiyorlar o da "benim gomlegim yok ki" diyor. Bu hik�ye bizi parasiz, yoksul olmanin manev� ustunluk oldugu yahut zenginligin kotu oldugu sonucuna mi goturmelidir. Hikaye "paraya tapmamalisin, parayi tanrilastirmamalisin, onu tum iyiliklerin kaynagi olarak gormemelisin" sonucuna gotururse dogru anlasilmis olur. Baskalarini zor duruma dusurmeden, aldatmadan, cabasi ve akliyla sahip olunan zenginlik ve bu zenginligin iyi yolda kullanilmasi gunumuz insanini kalici mutluluga goturecektir. |
0 yorum:
Yorum Gönder